Staat van het Onderwijs 2022: verscherpte aandacht op basisvaardigheden
14-04-2022
Woensdag 13 april overhandigde inspecteur-generaal van het Onderwijs Alida Oppers de Staat van het Onderwijs 2022 aan de ministers Dijkgraaf en Wiersma. Veel aandacht ging uit naar de dalende basisvaardigheden en de kansenongelijkheid.
Dit is inmiddels al de 203e keer dat dit rapport verschijnt. In deze Staat geeft de onderwijsinspectie een analyse van de ontwikkelingen in het Nederlandse onderwijs.
Basisvaardigheden: geen reparatie maar renovatie
Net zoals vorig jaar pleit de Inspectie voor een grondige renovatie van het onderwijs in de basisvaardigheden in plaats van reparatie tot het niveau aan het begin van de pandemie. Het kabinet geeft prioriteit aan de basisvaardigheden en komt binnenkort met een masterplan. Dit betekent onder meer evidence based programma’s, geen stapeling van nieuwe taken in het onderwijs en professionalisering van de leraren. Om de oorzaken van de dalende basisvaardigheden aan te pakken, zou er volgens Verus een goede probleemanalyse moeten zijn. Hoe kan het dat bij alle aandacht voor excellentie de basisvaardigheden door de vingers glipten?
De integriteit van de school: tijd, ruimte en aandacht
Er wordt veel van leerlingen, leraren en schoolleiders verwacht. Voor bijna elk maatschappelijk probleem wordt onderwijs als oplossing gezien. Is dat terecht? Als in de samenleving minder gelezen wordt, er volop onrust en prikkels zijn, complexe situaties op de televisie of in de politiek teruggebracht worden tot oneliners, is het dan verbazingwekkend dat leerlingen moeite hebben met lezen? De vraag is of de school op dit moment wel de gelegenheid heeft om voldoende tijd en aandacht aan basisvaardigheden te geven. De maatschappij verwacht nu veel van de school, maar wat mag de school van de maatschappij verwachten?
Kies ook voor de pedagogische benadering
Het is goed dat het kabinet prioriteit geeft aan de basisvaardigheden lezen, rekenen en taal. Deze vaardigheden zijn om zichzelf van belang, maar ook als basis voor vele andere vormen van kennis en vaardigheden. Denk aan burgerschap. De Inspectie ziet burgerschap als een basisvaardigheid. Dat is niet zonder risico’s. Wat zijn basisvaardigheden in dit verband? Is een leerling die niet over de basisvaardigheden beschikt een minder goede burger? Verus pleit al lang voor de pedagogische benadering van onderwijs, dus ook van burgerschap. Kennis over en vanuit democratisch samenleven is essentieel, maar het moet geen lesje worden. We moeten leerlingen uitnodigen zelf positie te kiezen en hen uitdagen het (nog) beter te doen dan de generatie die aan het woord is. ‘De samenleving heeft jou nodig, hoe draag jij bij?’. De basisvaardigheden zijn belangrijk, maar laat niet de angst en de lijstjes regeren, maar het appel op onze leerlingen.
Bron: Verus
« Terug naar het overzicht