Slimmer, maar niet gelukkiger?
10-09-2019
Vandaag verscheen het SCP-rapport De sociale staat van Nederland 2019. Het planbureau kopte hierover zelf: Kwaliteit van leven Nederlanders hoog, maar neemt niet toe ondanks economische groei. De onderzoekers constateren dat de kwaliteit van leven niet evenredig meegroeit met de economische welvaart. We betalen voor onze economische opleving met, onder meer, een soms ziekmakende prestatiedruk.
De sociale staat van Nederland besteedt dit jaar specifiek aandacht aan de relatie tussen objectieve en subjectieve maten van kwaliteit van leven. De onderzoekers kijken of er factoren zijn die mogelijk afbreuk doen aan de kwaliteit van leven.
We worden slimmer
In het hoofdstuk over onderwijs constateren de SCP-onderzoekers dat ons opleidingsniveau nog altijd gestaag stijgt. En hoewel dat voor heel Europa geldt, doet ons land het bovengemiddeld goed. Ook stijgt het aandeel Nederlanders met een startkwalificatie langzaam.
Burn-out van de prestatiedruk
Maar binnen het onderwijs ervaren leerlingen (hoge) werkdruk. In 2018 ervaarde 38% van de vo-leerlingen schooldruk en 12% van de basisscholieren. Daarmee verdubbelde het aandeel leerlingen in het funderend onderwijs dat schooldruk ervaart tussen 2001 en 2017.
Scholieren die schooldruk ervaren hebben vaker psychosomatische klachten en een derde van hen kampt met emotionele problemen. Hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, piekeren, ongelukkig zijn, zenuwachtig, angstig... Jongeren die prestatiedruk ervaren hebben er vaker last van dan leeftijdsgenoten die die druk niet voelen.
Het hoger onderwijs geeft verschillende, maar zorgelijke cijfers. Op bijvoorbeeld de Radboud Universiteit ervaart ruim de helft van de studenten veel of heel veel studiedruk, op Hogeschool Windesheim geldt dat voor maar liefst tweederde. Een groeiend aantal studenten kampt met burn-outverschijnselen en ook de vraag naar psychologische hulp groeit.
Het hoogst haalbare
Voor zowel het voorgezet als het hoger onderwijs geldt dat ouders, scholieren en studenten zichzelf de prestatiedruk ook (deels) opleggen, constateren de onderzoekers. Veel ouders en kinderen zien het belang van een zo hoog mogelijk onderwijsniveau. “Ouders willen voor hun kinderen het hoogst haalbare uit de onderwijsloopbaan halen.” Daarvoor wordt geoefend voor de eindtoets, bijlessen ingekocht, huiswerkbegeleiding en examentraining.
“Op alle niveaus worden jongeren aangezet om ambitieus te zijn en om hun talenten te ontplooien. Tegelijkertijd lijkt de prestatiedruk voor jongeren te zijn toegenomen. Dat het hierbij niet alleen om een beleving van jongeren lijkt te gaan, wordt ondersteund door het feit dat studenten gemiddeld meer tijd aan hun studie besteden dan tien jaar geleden, terwijl zij daarnaast niet minder zijn gaan werken.”
Bron: Verus
« Terug naar het overzicht