Niet tornen aan vrije studiekeuze MBO-ers
24-02-2022
De MBO Raad is ontstemd over de uitspraken die techniekvoorman Doekle Terpstra doet in het AD: studenten die naar het mbo willen, zouden moeten worden beperkt in hun studiekeuzes om tekorten in de technieksectoren aan te pakken. Adnan Tekin, voorzitter MBO Raad vindt dat er niet getornd moet worden aan de vrije studiekeuze van MBO-ers.
Adnan Tekin, voorzitter MBO Raad: “We doen er alles aan om jongeren goed voor te lichten over hun baankansen in elke sector, maar de uiteindelijke keuze is en blijft aan de student zelf, net als in het hbo en wo. Daar moet je niet aan tornen.” De technieksector is bovendien niet de enige sector met een personeelstekort. “De zorg, politie, bouw, horeca, handel, defensie, kinderopvang en andere sectoren hebben er ook mee te maken. De oplossing moet gevonden worden in een smart arbeidsmarktplan waarbij alle ministeries samenwerken om voor de maatschappelijke transities voldoende vakmensen goed op te kunnen leiden.”
Aansluiting mbo-arbeidsmarkt internationaal voorbeeld
Al maanden staan de media bol van de verhalen uit verschillende sectoren over personeelstekorten. Het CBS kwam vorige week naar buiten met de nieuwste arbeidsmarktcijfers: de arbeidsmarkt: tegenover 387 duizend vacatures stonden 370 duizend werklozen, dat komt neer op 105 vacatures per 100 werklozen. Net als in voorgaande kwartalen stonden de meeste vacatures open in de handel (79 duizend), de zakelijke dienstverlening (62 duizend) en de zorg (55 duizend). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor ruim de helft van alle openstaande vacatures. In deze drie bedrijfstakken groeide het aantal vacatures ook het hardst, met 4 duizend elk (bron: CBS). Tekin. “Nergens hebben onderwijs en bedrijfsleven de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt zo goed geregeld als in het mbo, met afspraken over opleidingen, landelijk, sectoraal en regionaal. Geen stageplek? Dan ook geen opleidingsplek. Opleidingen met een beperktere arbeidsmarkt, zoals in de luchtvaart of het amusement, hebben een numerus fixus. Opvattingen dat mbo-opleidingen ten gunste van één sector begrensd zouden moeten worden doet geen recht aan de realiteit in het mbo en aan de kwaliteit van de aansluiting die zelfs internationaal hoge ogen gooit.
Personeelstekorten in veel sectoren alarmerend
“De zorg, de politie, de bouw, horeca, handel, defensie, kinderopvang, techniek en andere sectoren hebben er mee te maken. De oplossing zit niet in meer geld naar de ene groep opleidingen en minder naar de andere. Daar trek je niet meer mensen mee. De oplossing zit wel in zorgen dat we ons menselijk kapitaal tijdens de carrière in staat stellen om bij te leren, om te scholen. Het kabinet moet zorgen voor een smart arbeidsmarktplan waarbij alle ministeries samenwerken om de transities mogelijk te maken met voldoende goed opgeleide vakmensen. Het mbo en het hbo hebben daar een centrale rol in: we staan klaar om werkenden om- en bij te scholen. En we moeten kijken naar hoe we nieuwkomers met de onderwijsroute klaarstomen voor de arbeidsmarkt: ook deze groep heeft potentie.”
Mbo-opleiding is ticket naar leven lang ontwikkelen
Wat de MBO Raad betreft kan er geen discussie zijn over de vrije studiekeuze van aankomend studenten in het mbo. “Het mag niet zo zijn dat kunnen kiezen wat je wilt worden, voorbehouden is aan havisten en vwo’ers die naar hoger onderwijs gaan. En dat vmbo’ers en mbo’ers beperkt worden in hun keuzes. We moeten er vanwege de grote personeelstekorten juist alles aan doen om te zorgen dat jongeren kiezen voor het mbo. Zij zijn het hart van onze samenleving en economie, zij houden de boel draaiend en pakken tijdens hun loopbaan kansen, in hun eigen beroep of in andere sectoren. Hun opleiding is hun ticket in hun eigen beroep of het opstapje naar andere beroepen, naar leven lang ontwikkelen. Het is echt maakbaarheidsdenken dat mbo’ers maar in één vakje kunnen passen.”
Henk Hagoort, de kersverse nieuwe voorzitter van de VO-Raad reageert in een blog op het artikel in het AD.
"Keuzeruimte en leren in de praktijk versterkt aantoonbaar de motivatie van leerlingen. Daar kunnen we meer mee, ook in andere sectoren van het voortgezet onderwijs. Gelukkig worden er momenteel mooie stappen gezet naar een praktijkgericht vak op de havo. Maar we mogen de lat hoger leggen. In de Toekomst van het Onderwijs staat als ambitie geformuleerd om alle leerlingen in het vo de kans te geven zich te oriënteren op beroepen en op het vervolgonderwijs. Wie weet kiezen bijvoorbeeld havisten door die kennismaking met de beroepspraktijk wel veel vaker voor een vervolgopleiding in de techniek.
Dan lossen we tegelijk een klein beetje het probleem op van Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland. De behoefte aan technisch opgeleiden is zo groot dat Doekle deze week in het Algemeen Dagblad als oplossing voorstelt om studierichtingen met minder baankansen te sluiten of te beperken. Ik denk net als de MBO-raad dat dat geen oplossing is. Leerlingen moeten hun hart kunnen volgen en intrinsiek gemotiveerd voor een vak kiezen. Wat beter helpt om het probleem van Doekle op te lossen is één van de adviezen uit het genoemde rapport van SPV: versterk de positie van het beroepsgerichte onderwijs in het hele voortgezet onderwijs en begin daarmee in leerjaar 1."
Bronnen: AD, MBO Raad, VO-Raad
« Terug naar het overzicht