In memoriam emeritus hoogleraar Dolf van den Berg Onderwijskunde
15-07-2020
Emeritus hoogleraar Dolf van den Berg Onderwijskunde (Radboud Universiteit) pleitte al jaren voor het loslaten van het leerstofjaarklassensysteem. We moeten toe naar ‘ontwikkelingsgericht onderwijs’. Hij richtte daartoe op 79-jarige leeftijd de Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs op. Tijdens het overhandigen van de eerste exemplaren van het gezamenlijk geschreven boek Onderwijs na Covid-19 kwam op 7 juli j.l. Van den Bergs hart tot stilstand. Diezelfde avond overleed hij in het RadboudUMC.
Om duidelijk te maken wat ontwikkelingsgericht onderwijs inhoudt, benoemt Van den Berg veel vanzelfsprekendheden die daar juist niet bij horen, die dus overboord moeten. Zo zijn er geen jaarklassen, geen jaarlagen en geen aparte klasjes voor speciale groepen zoals hoogbegaafden of leerlingen met autisme. Zitten blijven bestaat niet (‘Ik adviseer om dat bij wet te verbieden. Het kost nu 500 miljoen per jaar, laten we dat geld in het onderwijs stoppen’) en ook convergente en divergente differentiatie, het directe instructiemodel en leerlinggestuurd onderwijs behoren tot het verleden. Er is geen sprake meer van basisstof, herhalingsstof en verrijkingsstof en geen leraar neemt nog kwalificaties zoals ‘sterk’, ‘zwak’, ‘hoogbegaafd’, ‘zwakbegaafd’ of ‘achterstand’ in de mond. Want leerlingen worden niet vergeleken met een ander of met de gemiddelde norm, maar alleen met zichzelf.
Van den Berg was een onvermoeibare onderwijsverbeteraar. Een idealist. Mettertijd meer en meer uit noodzaak. In de jaren ’70 van de vorige eeuw stond hij aan de wieg van het AVI-systeem dat beoogde het leesonderwijs te individualiseren.
Vanuit het Katholiek Pedagogisch Centrum ten Den Bosch, een van drie landelijke pedagogisch centra, destijds met een eigen onderzoeksafdeling, werd Dolf van den Berg aangesteld als bijzonder hoogleraar onderwijsvernieuwing aan de Radboud Universiteit; hetgeen hij met trots en verve op zich nam.
Nederland heeft met Dolf van den Berg een erudiet en bevlogen onderwijsvernieuwer verloren.
Bronnen: Didactief, TaskforceOO.nl
« Terug naar het overzicht