Koester de zij-instromer
08-02-2024
Zij-instromers zijn inmiddels goed voor ruim een derde van alle nieuwe leerkrachten in het basisonderwijs. Ook in het voortgezet onderwijs neemt hun aantal toe. Tegelijk wordt aan alle kanten aan ze getrokken.
Volwassenen lijken meer dan scholieren te porren voor een baan voor de klas. Dat blijkt onder andere uit de sterke groei van het aandeel deeltijd en duaal studenten. In 2022 maakten zij 29 procent uit van de totale instroom aan de pabo’s, in 2017 was dat nog 15 procent. Deze studenten zijn vrijwel zonder uitzondering volwassenen die al een (korte) carrière achter de rug hebben. In de volksmond: zij-instromers. Inclusief de zij-instromers "in het beroep" kom je op ruim een derde.
| Instroom pabo's | 2017 | 2022 | Toename |
| Voltijd | 3766 | 4235 | 12 procent |
| Deeltijd en duaal | 548 | 1223 | 123 procent |
| Totaal | 4314 | 5458 | 27 procent |
bron: data-dashboard Vereniging Hogescholen, peildatum 1 oktober. ZiB zit niet in deze cijfers.
Voor (leraren)opleidingen richting docent in het voortgezet onderwijs of mbo zijn landelijke cijfers over deeltijd of duaal studenten lastiger te achterhalen. Wel bleek uit de Kamerbrief lerarenstrategie dat de verstrekte subsidies voor Zij-instromen in het Beroep (ZiB) vorig jaar voor het eerst voorbij het piekjaar 2019 groeiden. Destijds waren er 1971 ZiB’ers in drie onderwijssectoren. In 2023 is dat gestegen naar 2285. Dit type zij-instromer gaat direct voor de klas en in loondienst bij een schoolbestuur.
| Verstrekte ZiB-subsidies | 2017 | 2020 | 2023 |
| PO | 71 | 785 | nb |
| VO | 99 | 224 | nb |
| MBO | 325 | 768 | nb |
| Totaal | 495 | 1777 | 2285 |
bron: Kosten zij-instroomtrajecten in het po, vo en mbo (Researchned 2022) en Kamerbrief Lerarenstrategie (december 2023)
Onderzoeker en opleider Nienke Smit doet al 2,5 jaar geschiktheidsonderzoeken voor lerarenopleidingen aan de Universiteit Utrecht (UU). Zo’n honderd studenten hebben inmiddels hun eerstegraads bevoegdheid via het ZiB-traject aan de UU gehaald of zijn daar nog mee bezig. Smit: “Bij zij-instromers denk je vaak aan wat oudere mensen, maar ik zie steeds vaker twintigers en dertigers die kort een andere loopbaan hebben geprobeerd en nu voor het docentschap gaan.”
Lees verder bij AOb
« Terug naar het overzicht